Het gesprek met jullie kinderen

Wellicht één van de moeilijkste momenten: jullie moeten aan je kinderen vertellen dat jullie uit elkaar gaan. Dit gesprek wordt ook wel het ‘paraplu-gesprek’ genoemd, het gesprek waarin ouders samen aan hun kinderen vertellen dat ze gaan scheiden. In dit artikel wordt dit moeilijke moment besproken en getracht een aantal tips mee te geven om het gesprek ‘goed’ te laten verlopen.

Voorbereiding

Vooraf aan het gesprek met jullie kinderen is het goed een aantal dingen samen te bespreken. Het is het beste om het nieuws samen als ouders aan jullie kinderen te vertellen. Daarnaast kun je nadenken over de plek waar jullie het gesprek willen voeren: kies bij voorkeur een plek waar de kinderen zich fijn en op hun gemak voelen. Wellicht is het ook handig om van tevoren te bepalen wie wat gaat zeggen, zodat jullie niets vergeten en het gesprek in balans is.

Wat vertel je kinderen over de scheiding?

Vertel in duidelijke woorden die passen bij de leeftijd van jullie kinderen dat jullie uit elkaar gaan. Een aantal mogelijke tips:

• Vertel dat jullie besloten hebben om uit elkaar te gaan;
• Leg uit dat het niet de schuld van de kinderen is;
• Vertel dat kinderen geen invloed hebben op het feit dat ouders beslissen om te gaan scheiden en dat zij daar niets aan kunnen doen;
• Vertel de kinderen dat jullie heel veel van ze houden en dat jullie er allebei altijd voor ze zullen zijn;
• Vertel de kinderen in het kort wat er zal gaan veranderen, indien dit al duidelijk is;
• Zorg dat je niet negatief bent over elkaar. De kinderen moeten niet het gevoel hebben dat ze moeten kiezen tussen hun ouders;
• Vraag aan het einde van het gesprek wat ze ervan vinden en toon begrip voor hun emoties.

Vertel allebei ongeveer evenveel en vertel het de kinderen tegelijk

Voor jullie kinderen is het van belang te zien hoe jullie omgaan met deze moeilijke situatie. Ze moeten niet het gevoel krijgen dat ze moeten kiezen, aangezien dit voor een loyaliteitsconflict kan zorgen. Dus ook al ben jij het zelf niet eens met de scheiding, is het beter om dit niet te laten merken. De kinderen hebben van jullie beiden positieve steun en liefde nodig. Voor hen blijven jullie beiden hun papa en mama en zij hebben niets te maken met wat er tussen jullie speelt.

Voer het gesprek (indien van toepassing) met al jullie kinderen tegelijk. De kinderen hebben zo steun aan elkaar en kunnen elkaar ook troosten. Als zij het nieuws niet allemaal tegelijk gehoord hebben, gaan kinderen zich wellicht afvragen of hen allemaal wel hetzelfde verteld is.

Mogelijke reacties

Kinderen kunnen op verschillende manieren reageren op jullie mededeling om uit elkaar te gaan. Zo kan het zijn dat kinderen gaan huilen of juist stil zijn en niets zeggen. Weer andere kinderen zijn geschokt, boos of gaan schreeuwen.

Wat de reactie van je kind ook is, accepteer zijn of haar emoties. Herhaal wat je kind zegt – daarmee laat je merken dat je hem of haar hebt gehoord en begrepen – en vertel je kind dat het prima is dat hij of zij zo reageert. Daarmee maak je duidelijk dat de emotie die het kind voelt, normaal en oké is.

Het kan erg moeilijk zijn om te zien dat je kind verdrietig of boos wordt omdat jullie hebben besloten uit elkaar te gaan. Houd je vast aan de gedachte dat dit een normale reactie is en dat het tijd nodig zal hebben om een plek te geven. Probeer je kind te troosten, te ondersteunen en begrip te tonen.

Wees er ook op bedacht dat jullie kinderen kunnen vragen naar de reden van de scheiding. Leg in algemene termen uit waarom je gaat scheiden, bijvoorbeeld: “papa en mama zijn niet meer verliefd op elkaar en gaan daarom apart wonen, maar we houden allebei nog wel heel veel van jullie”. Als jullie te diep op de redenen in gaan, worden jullie kinderen nog meer betrokken bij de scheiding. Het kan natuurlijk ook dat jullie kinderen pas later met vragen komen, en niet direct tijdens het gesprek.

Wanneer vertel je de kinderen dat jullie uit elkaar gaan?

Zodra voor jullie duidelijk wordt dat jullie gaan scheiden is het van belang om dit niet te lang voor de kinderen te verzwijgen. Het is aan te raden niet te wachten totdat de hele scheiding al rond is. Kinderen hebben vaak meer in de gaten dan je denkt. Ze pikken kleine dingen op. Als je te lang wacht zijn er twee risico’s:

1. De kinderen gaan hun eigen, vaak verkeerde, verklaringen bedenken voor de dingen die gebeuren;
2. De kinderen kunnen van een ander te horen krijgen dat jullie uit elkaar gaan. Dit is uiteraard onwenselijk, omdat het erg ongemakkelijk en pijnlijk kan zijn.

Aan de andere kant is het ook belangrijk om de kinderen niet te vroeg op de hoogte te stellen van jullie scheiding. Als er nog maanden zitten tussen de beslissing en het daadwerkelijk apart wonen, kan dat erg onduidelijk zijn voor je kind. Jullie kunnen dus het beste een moment uitkiezen dat voor jullie situatie het beste uitkomt.

Wat vertel je niet aan je kinderen?

Probeer je bewust te zijn van hoe jullie bepaalde dingen verwoorden. Zo kan ‘we gaan scheiden’ voor een jong kind onduidelijk zijn, en voor een ouder kind een term zijn waar mogelijk negatieve associaties aanhangen. Je kunt bijvoorbeeld in plaats daarvan zeggen dat jullie uit elkaar gaan. Ook het zeggen dat bijvoorbeeld ‘de moeder of vader weggaat’, kan voor verwarring zorgen. Een jong kind kan denken dat hij de ouder niet meer zal zien.

Vertel niet elk je eigen verhaal over de oorzaak van de scheiding, ook niet na het gezamenlijke gesprek met jullie kinderen. Het is belangrijk om één lijn te trekken en jullie kinderen niet bij de scheiding te betrekken. Natuurlijk zal je een ander gesprek voeren met een kind van 16 jaar dan met een kind van 8 jaar. Probeer als het echt niet anders kan in algemene termen uit te leggen waarom jullie gaan scheiden, zonder te vertellen hoe jij en je partner daar ieder over denkt.

Omgeving

Het is ten slotte nog relevant om na te denken welke mensen in de omgeving van je kinderen goed zijn om op de hoogte te stellen. Bijvoorbeeld de juf of meester van jullie kinderen en wellicht nog anderen die in contact met jullie kinderen staan. Als de volwassenen in de omgeving van jullie kinderen op de hoogte zijn, kunnen zij ook in de gaten houden wat voor effecten dit op jullie kinderen heeft en of het goed met hen gaat. Ook kunnen zij gedrag of dingen die je kind zegt beter plaatsen.

Neem gerust contact op voor meer informatie.